“ Waterdragers “,

Foto : Het Zuidelijk Toneel
een toneelstuk met als onderwerp : administratie, ambtenarij. Wie iets verwachtte in de trend van ‘ de collegas ‘ ( met o.a. : Marc Van Eeghem,… ), gebaseerd op de alom gekende tv reeks, of de spitsvondigheden op kantoor van ‘ Blam ‘, kwam bedrogen uit. “ Waterdragers “ bekijkt het gegeven vanuit een totaal andere hoek.
De voorstelling vond plaats dinsdag 19 januari 2016 in de Biekorf. Ietwat later gestart (-: , maar ja, het gaat immers over ambtenarij. De acteurs stonden nog gezellig samen te praten met een glas wijn in de hand toen het publiek de zaal binnenkwam. Het decor waar ze tussen stonden was vrij sober, een verhoogd podium geflankeerd met links en rechts enkele stoelen. Tussenin een tafeltje aan weerszijden met links enkele flessen water en koffiekopjes, rechts flessen wijn. Het stuk startte met een korte uiteenzetting door één van de acteurs ( bril op ! ). Hij legde het verschil uit qua benamingen en tijdsduur , o.a : wij spreken over schepenen, in Nederland noemen ze dit wethouders. Bij ons om de zes jaar verkiezing, in Nederland om de vier jaar,… Ook de verkiezing van de burgemeester gebeurt op een andere manier. “ … voor de rest is alles hetzelfde zoals bij jullie…” eindigde hij. De bril werd afgezet en hij vervoegde zich met de drie andere acteurs op het podium.
We bevinden ons in een huis, bewoond door drie mensen, en er moeten verbeteringen, herstellingen gebeuren. Het dak, het druppelt binnen, de keuken, formaat te klein,… Maar wat is het belangrijkst ? Er wordt geruzied onderling, en een externe ( soort adviseur ) wordt aangesteld. Hij moet voor een oplossing zorgen of toch ten minste na het aanhoren en bekijken tot een compromis komen.
Bij momenten richtten de spelers zich naar het publiek en spreken Marcel Osterop aan ( deze heeft plaatsgenomen tussen de toeschouwers ). De regisseur die een drietal maanden heeft gewerkt bij een gemeentedienst in Eindhoven. We krijgen zeer leuke interactie tussen regisseur en spelers. Apart, want hij heeft zwijgplicht, maar hij heeft het stuk geschreven. Zij zijn spelers, figuranten die zijn woorden gebruiken. Geen echte mensen, ze bestaan slechts op papier, dus … zij hebben geen zwijgplicht. Zodoende kunnen ze alles zeggen en niet verantwoordelijk gesteld worden voor de uitlatingen. Bij hen kan er niet op de vingers getikt worden, echt een ideale manier om iets aan te klagen.
Het stuk werd in twee delen gesplitst, de uiteenzettingen en verwikkelingen op politiek gemeentelijk vlak en de heisa tussen de bewoners in het huis.

Foto : Het Zuidelijk Toneel
Veranderende belichting en een geluid uit de boxen waren het teken van de speloverschakelingen. De heftige knal van een lamp was niet voorzien ! Zoals beschreven in het programmablaadje : het tumult van het stadhuis, de vergaderingen, het samenspannen, de eenling,… en de ambtenaar werkt verder om burgemeester en inwoners van de stad te dienen. Dit alles met het oog op een transparanter beleid naar de buitenwereld toe. Communicatie en miscommunicatie, realisaties soms onbegrijpelijk, andere keren wordt er iets moois gecreëerd.
Zoals gezegd bij de aanvang zijn de gelijkenissen tussen Nederland en België ,niet zo verschillend. Er werd lustig gezinspeeld op de werking van het ambtelijk apparaat. Wethouders en Raadkamer, externe adviseurs. Wie is baas, bezuinigingen, verhuringen en uitbestedingen. Positie, hiërarchie en verantwoordelijkheid. De eerlijkheid, het samenwerken, de druk om te presteren, doelstellingen, matrix en positioneringsgesprekken. Incapabel zijn, partijen tegen elkaar opzetten, een eigen mening hebben. Dit alles zeer herkenbaar voor mensen die er werken, maar toch wordt dit alles aan de kaak gesteld op een anonieme manier.
Tijdens het spel zeer leuke uitlatingen, vergelijkingen en commentaar richting regisseur. De kaasschaafmethode, hier en daar een beetje eraf, niemand verantwoordelijk. “ Het zijn niet mijn woorden, het zijn die van hem. Ik heb het geschreven, ik speel niet mee, anders wordt het te ingewikkeld. Jullie zijn personages, ik heb het zo geschreven “. “ Kan je me volgen Marcel, kon je het niet simpeler schrijven ? “.
Ook het podium speelt een rol, waar de macht ligt of wie de bovenhand heeft,… Het podium kantelt naar links, naar rechts, naar voor en naar achter via een ingenieus systeem. Wat zich afspeelt in het huis tussen de drie inwoners, bijgestaan door een luisterend oor ( de externe ) staat symbolisch voor de werkvloer van de ambtenaar. De beslissingen die genomen worden, wie er de baas is, het opereren op eigen houtje. Er onderdoor gaan en niet meer kunnen functioneren of weten wat te doen. ( Jasmijn die terugkomt op het podium, emotioneel gebroken, stress ).

Foto : Het Zuidelijk Toneel
Een aparte visie op de ambtenarij of ambetanttenarij. De lange termijnvisie, zoals op scene gezegd werd, Jasmijn : “ Mijn vader wil een scene “. Iets tastbaars verwezenlijken, een indruk nalaten op de buitenwereld, dit kan van alles zijn. Denk in Brugge aan beslissingen van het stadsbestuur, de vernieuwing van het Zand,… En op bepaalde momenten kan een onafhankelijke soms iets meer.
Het stuk eindigt met de uitspraken : Politiek afhankelijk gemaakt van de onderbuik van de kiezer, de bevolking enkel nog gevoelig voor de buitenkant, verantwoordelijkheid van de stad. Fouten richting media en pers. Woorden die soms in de mond gelegd worden, de metafoor, wethouder – ambtenaar ruzie over het stuk. Een slotconclusie.

Foto : Het Zuidelijk toneel
Alle spelers van het podium en terug samen rond de stoelen nippend van een glas wijn. Bij de start de vraag : “…waarom heb ik al een halve fles wijn binnen…”, Marcel zei dat enkele glazen wijn een opener gesprek zou geven, gemakkelijker zou zijn.
( Waterdragers staan voor : het kleine radarwerk dat werkt voor de overheid )

Foto : Het Zuidelijk Toneel
Regie : Teunkie van der Sluijs
Concept : Marcel Osterop ( tekst ) en Matthijs Rümke
Acteurs : Carola Arons – Jasmijn –
Dennis Coenen – de keukenman –
Michiel Nooter – de bemiddelaar –
Juul Vrijdag – de tweekamerdame –
Marcel Osterop -spelend vanuit het publiek – –
Het is me al opgevallen hoe weinig wij eigenlijk wel weten over Nederland tegenwoordig. Vroeger was het iets beter, toen er massaal naar de Nederlandse tv werd gekeken maar we hebben toch zo weinig met onze Noorderburen: het is haast niet te geloven. Nog een geluk dat ze af en toe de weg naar de theaters in Vlaanderen vinden.